اینجا «عین دو»، سالهاست سیل آمده!

سفر ما به «عین دو» این‌طوری شروع شد. همین قدر تاسف‌برانگیز و همین‌قدر ترسناك. عین دو، منطقه‌ای است در كنار اهواز. طبق آخرین سرشماری نزدیك به 18 هزار نفر جمعیت دارد و بر اساس سرشماری سال 1390 اگر بخواهی حساب كنی، حدود یك سومشان زیر 15 سال سن دارند و در جمعیتی كه به 20 هزار نفر نمی‌رسد؛ حدود 2 هزار و 500 نفر هم بیكارند.

*سیل بندی در بالادست آبادی

مشكل این روزهای عین‌دو، این است كه آب طغیان كرده از رودخانه كرخه، تا درون اراضی كشاورزی مردم و البته پشت دیوار خانه‌هایشان آمده است. از حدود 16 كوچه خیابان اصلی آبادی، نزدیك به 5 كوچه یعنی از كوچه دوازدهم به بعد با مشكلات جدی ناشی از سیلاب دست و پنجه نرم می‌كنند.

البته مردم با كمك لجستیكی دولت و نهادهای نظامی به خصوص سپاه توانسته‌اند در بالادست آبادی، یك سیل بند بسازند و حالا به فاصله حدود هر پانصد متر، یك بیل مكانیكی كار می‌كند تا بتواند سیل‌بند را محكم كند و اندك شكستگی‌های آن را ترمیم كند. بیل مكانیكی‌ها حالا دیگر اغلب از نهادهای دولتی هستند. اینجا گفته می‌شود كه ستاد بحران توانسته تمام امكانات مربوط به ادارات دولتی را موقتا از آن‌ها بگیرد تا برای كنترل سیلاب از آن‌ها استفاده كند.

*سیلی قبل از فروردین 98

با این حال، وقتی در كوچه‌های عین‌دو، به خصوص كوچه‌های سیل زده آن قدم می‌زنی؛ احساس می‌كنی كه سیل‌بندها پروژه موفقی نبوده و انگار سیل تمام زندگی مردم را شسته و برده است. البته نه سیلی كه در فروردین 1398 آمده؛ سیلی كه سالیان سال است آمده و حالا به خاطر این آب‌گرفتگی‌ها بیشتر به چشم می‌آید. سالیان سال است به این بخش حاشیه‌ای اهواز بی‌توجهی جدی شده و به قول یك كاسب در این محله، بیشترین كسی كه در اینجا حقوق ماهیانه دارد یك و نیم میلیون تا دو میلیون تومان می‌گیرد و به گفته یك جوان دیگر، اگر كسی بتواند برای خانه خود شناژ ببندد یا آن را دوطبقه كند، پولدار به حساب می‌آید. (حواستان به میزان بیكارانی كه در ابتدای گزارش ذكر شد هم باشد).

به این ترتیب، سیل محرومیتی كه در سالیان پیش در این مناطق آمده و البته باقی مانده، باعث شده هر كاری هم كه برای این مناطق می‌شود نادیده گرفته شود. مثلا در یكی از كوچه‌های عین دو، خودروی سپاه را دیدم كه در حال توزیع غذای گرم بود ولی در همین حال مردم از توزیع غذا گلایه داشتند چرا كه تعداد كمی غذا به آن‌ها می‌رسید و بین توزیع سه – چهار غذا برای هر خانواده با رقم واقعی خانواده‌ها (كه به گفته محلی‌ها تا 22 فرزند برای هر خانواده! هم می‌رسید) فاصله زیادی بود.

با همه این حرف‌ها به نظر می‌رسد كه عین دو نیاز به توجه ویژه‌ای بعد از این سیلاب دارد. من حدود 30 خانه در این منطقه را از نزدیك تماشا كردم. اغلب آن‌ها با خطر نشست جدی روبرو هستند و همین الان هم كف بسیاری از خانه‌ها نشست كرده یا روی دیوارهای آن‌ها، ترك‌های بسیار خطرناكی به چشم می‌خورد. در كل این منطقه فقط یك نفر بود كه به گفته افراد محلی اتومبیل خود را فروخته بود و داشت تلاش كرده بود با خرید چند میلگرد به استحكام بنای خود كمك كند.

*خانه‌ای كه به یك حوضچه تبدیل شده

در این میان وضع برخی از مردم بسیار اسف‌بار است. پیرزنی با التماس مرا به خانه خود دعوت كرد. خانه‌ای كه اتاق‌هایش از فرط نشست زمین به یك حوضچه تبدیل شده بود و دیوارهایش چندین متر ترك داشت. او با اشك چشم به من گفت كه خانه را با وام بنیاد مسكن ساخته و به این روز افتاده و حالا هم كمیته امداد امام خمینی (ره)، نپذیرفته كه به او در بازسازی خانه‌اش كمك كند. چنین وضعی باعث شده بسیاری از مردم حتی شب را بیرون از خانه بخوابند تا خانه روی سرشان آوار نشود و درون خانه خود داربست بزنند تا اگر آب ناگهان وارد خانه‌شان شد بتوانند خیلی زود دست كم اندك وسایلشان را نجات بدهند. توجه كنید كه این شرایط در حالی است كه بسیاری از خانواده‌ها نیز مردان از كارافتاده یا فرزندان معلول داشتند.

مردم می‌گویند كارشناسان به خانه‌هایشان آمدند ولی برخی هم از این گلایه دارند كه كارشناسان به آن‌ها گفته‌اند كه نیازی نیست خانه‌شان به طور كامل تخریب و دوباره ساخته شود در حالی كه به گفته خود مردم محلی، آب دور و حتی زیر پی خانه را گرفته است. در حالی كه هنوز ماجرای مقابله موقت با سیل هم تمام شده، برخی از مردم توقع دارند كه در همین مدت كوتاه، كمك مالی برای بازسازی خانه به آن‌ها داده می‌شد یا حتی اینكه خانه‌هایشان بازسازی می‌شد. یك نگرانی جدی مردم هم گرانی شدید مصالح ساختمانی و وسایل خانه است.

روشن است كه اگر بیل‌های مكانیكی دولتی و نظامی در بالادست جلوی سیلاب را نمی‌گرفتند؛ اوضاع در عین دو می‌توانست خیلی بدتر باشد اما این هم خیلی روشن است كه اگر بعد از این سیلاب به عین دو رسیدگی نشود، ممكن است با یك فاجعه انسانی بیخ گوش اهواز طرف باشیم. این رسیدگی البته كه كار ساده‌ای نیست چرا كه باید كم‌كاری‌های سالیان گذشته را نیز جبران كند. در این شرایط است كه باید مردم سراسر كشور بفهمند كه كمك به مناطق سیل‌زده‌ای مثل عین دو باید یك كمك مستمر باشد و دولت هم در كنار ساخت سیل‌بند در شمال عین دو، باید به فكر سایر خدمات اجتماعی و شهری باشد كه مردم به آن نیاز دارند و شاید خوب باشد برای مثال در گام اول از آسفالت كردن خیابان و كوچه‌های این منطقه آغاز كند كه احتمالا كار خیلی سختی نخواهد بود.

گزارش از مصطفی آرانی